Diëten: waarom vrijwel niemand het volhoudt

Diëten vind je in allerlei soorten en maten. Van diëten waarin specifieke voedingsmiddelen worden vermeden tot het schrappen van volledige voedselgroepen zoals koolhydraten.

Het idee is dat je hierdoor minder calorieën binnenkrijgt dan je verbruikt, waardoor je kan afvallen. Echter zien we dat diëten op de lange termijn minder effectief blijken om af te vallen.

Hoe zit dat precies? En waarom werken diëten eigenlijk minder goed dan je verwacht? Je leest het in mijn artikel!

Ervaringen met diëten

Voordat ik het ga hebben over waarom de meeste diëten niet werken, is het handig om stil te staan wat de betekenis is van een dieet. In mijn artikel ‘het beste dieet voor jou‘ heb ik hier ook bij stil gestaan.

Als we het hebben over een dieet, hebben we het over leefregels die ervoor zijn bedoeld om het voedingspatroon aan te passen. Dit kan ook voor andere doelen zijn zoals buikklachten mijden.

De meeste mensen die bezig zijn met afvallen gebruiken echter het woord diëten. Daarom zal ik in dit artikel ook de term diëten gebruiken.

Ook als je niet per se een dieet volgt, maar wel erg bent gefocust op je voeding en calorieën, dan ben je in feite ook aan het diëten. 😉

De bekende dieetcyclus

Mensen die een dieet volgen willen natuurlijk afvallen. Ze volgen precies de regels op van het dieet en hopen hiermee hun doel te behalen.

Ben je een beginnende dieter of probeer je een nieuw dieet uit, dan kan het zo zijn dat je in een soort van verliefdheidsfase terecht komt.

Je ziet op korte termijn resultaat, je voelt je er goed bij en je denkt hiermee eindelijk je doel te kunnen behalen.

Wanneer je echter een aantal weken bezig bent met diëten, dan kom je erachter dat wat je nu doet niet haalbaar is voor binnen je huidige leefsituatie.

Het gevolg is dat je terugvalt in je oude eetgewoonten en in het slechtste geval zwaarder eindigt dan toen je begon. Ook wel het bekende jojo-effect.

Na een tijdje besluit je het diëten toch weer een kans te geven. Deze keer probeer je een ander dieet uit, in de hoop dat je het nu wel beter kunt volhouden. Het lijkt even te werken, maar je komt er gauw genoeg achter dat ook dit dieet niet voor jou werkt.

Na uiteindelijk tientallen diëten te hebben uitgeprobeerd, kom je tot de conclusie dat het volgen van een dieet niet werkt. Lichamelijk- en mentaal ga je er zelfs op achteruit. Dat kan zo niet verder.

Waarom kennis over voeding en diëten niet genoeg is

Je vraagt jezelf dan af. Hoe komt het dat het diëten niet lukt?

Ondertussen heb je super veel kennis opgedaan over voeding, calorieën, macronutriënten, je metabolisme, hormonen, etc. Je weet van vrijwel alle voedingsmiddelen hoeveel calorieën ze bevatten.

Het is alleen zo dat kennis geen verband heeft met het beter kunnen volhouden van een dieet.

Je kunt namelijk overal informatie vinden over diëten. Hoe meer je je verdiept en hoe strenger je het probeert na te leven, hoe groter de kans dat het mislukt.

Daarom is het belangrijk om op zoek te gaan naar antwoorden waarom diëten mislukken. Gelukkig ben je in dit artikel bij het juiste adres. 😉

Belangrijk om te onthouden:

De meeste mensen die bezig zijn met afvallen gebruiken hiervoor het woord diëten. We zien dat de meeste diëten tijdelijk werken. Hoe meer je je verdiept en hoe strenger je het probeert na te leven, hoe groter de kans dat het mislukt.

Waarom mislukken diëten?

Zoals je hebt gelezen hoeft kennis hebben over voeding en calorieën geen verband te hebben met het behalen van succes. Obsessief ermee bezig zijn werkt al helemaal niet.

Het is daarom belangrijk om te kijken naar de belangrijkste oorzaken waarom diëten mislukken.

Je lichaam vecht terug tegen gewichtsverlies

De basis ligt bij je biologie ofwel je cellen voeden en je maag vullen. Wanneer je lichaam aanvoelt dat het onvoldoende voedingstoffen en calorieën binnenkrijgt, dan gaat je lichaam zich verzetten. Denk hierbij aan:

• meer hongersignalen uitzenden;
• je stofwisseling vertragen;
• en je focus op voeding verhogen.

Dit doet je lichaam om zijn overlevingskans te vergroten. Vetvoorraden zijn belangrijk om periodes van voedselschaarste door te komen.

Hoe lager je vetpercentage is en hoe groter het calorietekort, hoe heftiger deze bijwerkingen worden. Je lichaam neemt het op een gegeven moment van je over.

Vooral bij het verlies van ‘vetvrije massa’, zal je lichaam alles er aan doen om dit terug te krijgen. In mijn artikel ‘waarom is afvallen zo moeilijk‘ lees je hier meer over.

Het verboden vrucht effect

Je bent in een biologisch nadeel wanneer je bezig bent met diëten. Hierbij komen dan ook nog alle mentale effecten, zoals het verboden vrucht effect.

Wanneer je sommige voedingsgroepen of voedingsmiddelen zoals koolhydraten, vetten, alcohol, bewerkte voedingsmiddelen, etc. helemaal uitsluit, dan ontwikkelt je lichaam in de loop van de tijd verlangens om deze voedingsmiddelen weer te eten.

Vooral als het om voedingsmiddelen gaat waar je naar uit kijkt om dat te eten.

Het idee dat je een bepaalde voedingsmiddel helemaal niet meer mag nemen, zal de druk juist verhogen om het te willen nemen (de verboden vrucht). Het vervelende is dat dit in veel gevallen niet meer gecontroleerd kan.

Je dieet mislukt uiteindelijk doordat je herhaaldelijk los gaat op deze voedingsmiddelen, zoals chocola, brood, etc. Deze eetbuien worden dus vooral gevoed door voedingsmiddelen als een verboden vrucht te zien.

Dieetregels

Wanneer je meer flexibiliteit hebt in je voedingspatroon, dan kun je hiermee het verboden vrucht effect vermijden. Je eet alles, maar wat wel binnen je regels valt, zoals je caloriebudget, hoe laat je eet, etc.

Deze dieetregels kunnen net zo goed in problemen resulteren. Je mag bijvoorbeeld alleen 1800kcal eten of je mag niet koolhydraten en vetten combineren. Dit beperkt je autonomie.

Hoe groter de beperkingen in je autonomie, hoe groter de kans dat je lichaam dit vervelende gevoel wilt compenseren. De makkelijkste route is door meer te eten.

En natuurlijk kun je jezelf herpakken nadat je een regel hebt overtreden. Wanneer zoiets vaker gebeurt dan is de kans groot dat je ‘flexibele’ dieet gaat mislukken.

Schuldgevoelens

Regels overtreden gaan vaak ook gepaard met schuldgevoelens. Je bent bezig met diëten. Door een koekje te eten, heeft dit invloed op je progressie. Het duurt nu nog langer om je doel te behalen.

Dit gevoel gaat meestal gepaard met een schuldgevoel.

Het vervelende van een schuldgevoel is dat dit er juist voor kan zorgen dat je nog meer gaat eten. In plaats van 1 koekje, eet je een heel pak met koekjes op. Je hebt voor je gevoel nu toch al verpest. We noemen dit ook wel zwart wit denken.

Om de zogenaamde schade te beperken ga je calorieën compenseren. Je hongert jezelf uit (meer restricties i.c.m. biologische honger) met als resultaat dat de druk om meer te willen eten alleen maar toeneemt.

Meer over emoties, gedachtes en schuldgevoelens m.b.t. meer eten en wat je hier tegen kunt doen, lees je in mijn artikel over ‘emotie eten‘.

Omgeving

Ten slotte heb je natuurlijk te maken met je omgeving. Jouw omgeving kan je verleiden om meer te gaan eten. Vooral als verleidingen in het zicht zijn, binnen handbereik of worden aangeboden.

Denk hierbij aan verjaardagen, op werk, in je thuisomgeving, etc. Er zijn altijd wel gelegenheden waar een groot aanbod is aan eten of dat er spontaan iets lekkers wordt gegeten.

Door het volgen van een dieet, wordt het je bij dit soort gelegenheden erg lastig gemaakt. Vooral als jouw dieet moeilijk past in je sociale omgeving, zoals bijvoorbeeld een ketogeen dieet.

Dan heb ik het nog niets eens over opmerkingen, oordelen, etc. wanneer men op de hoogte is dat je aan het diëten bent.

Zit je omgeving niet mee, dan is je dieet gedoemd om te mislukken.

Belangrijk om te onthouden:

Dieten mislukken uiteindelijk doordat je lichaam terugvecht tegen gewichtsverlies, door mentale effecten zoals het verboden vrucht effect, dieetregels en schuldgevoelens en heeft jouw omgeving veel invloed in het wel of niet kunnen volhouden van een dieet.

Hoe behaal je succes met diëten?

Zoals je hebt gelezen spelen veel factoren een rol waarom diëten uiteindelijk mislukken. De grootste problemen zijn:

• Het lichaam vecht terug
• Restricties en regels bouwen interne druk op
• De omgeving kan het je moeilijk maken om je dieet te volgen

Je wilt dus een manier zoeken waarin je lichaam zo min mogelijk terugvecht, je minimale restricties ervaart en waarin jij je omgeving mee verandert.

Geef je lichaam de voedingstoffen dat het nodig heeft

Het is een feit dat je lichaam voldoende voedingstoffen nodig heeft om goed te kunnen blijven functioneren. Wanneer je een calorietekort hebt, dan kan je lichaam teren op zijn voorraden.

We zien vanuit onderzoek en de praktijk dat hoe groter het calorietekort, hoe meer het lichaam gaat terugvechten. Om deze reden is het voor de meeste mensen beter om voor een relatief langzaam afvaltempo te gaan.

Je behoudt meer vrijheid in je voeding en is de kans groter dat je lichaam nog genoeg voedingstoffen binnenkrijgt.

In mijn artikel ‘hoe lang duur het om je vetpercentage te verlagen‘ lees je hier meer over.

Maak kleine aanpassingen in je voeding

Grote aanpassingen resulteren zelden in duurzaam resultaat. Het gaat om kleine aanpassingen die op lange termijn kunnen resulteren in veel resultaat.

Het volgen van een low carb dieet is dus al best rigide om te doen, als je in je voeding redelijk wat koolhydraten hebt. En als je van koolhydraten houdt, dan heeft dat eigenlijk helemaal geen zin om daar drastisch te gaan minderen.

Ga op zoek naar kleine dingen in je voedingspatroon die je wel kan missen. Of waar je het niet eens doorhebt dat je hiermee lager in calorieën komt.

Je verkleint hiermee direct de kans dat je te weinig voedingstoffen binnenkrijgt. Daarnaast zorg je ervoor dat je genoeg voldoening blijft behalen uit je voeding.

Geef jezelf onvoorwaardelijk toestemming om te eten

Zolang je voedingsmiddelen als ‘gezond‘, ‘slecht’ of ‘dikmakend’ beschouwt, zal dit bijdragen aan het verboden vrucht effect. Leer daarom om alles te eten zonder schuldgevoel en ook alleen als je er echt zin in hebt.

Heb je een weekend vol met verleidingen? Bepaal van te voren waar je ‘echt’ zin in hebt. Maak het je daarnaast moeilijker om te worden verleid.

In mijn artikel ‘verleidingen weerstaan‘ lees je hier meer over.

Vul je maag

Om minder last te hebben van honger, is het belangrijk om meer voedingsmiddelen te eten die helpen met vullen. Denk hierbij aan:

• eiwitten, zoals eieren en zuivel;
• groenten en fruit;
• zetmeel.

Je kunt ook je maaltijden compacter maken. Dit door bijvoorbeeld magere yoghurt door magere kwark te vervangen of fruit te eten i.p.v. vruchtensappen te drinken.

Maak aanpassingen in je voeding omdat jij het belangrijk vindt

Het belangrijkste heb ik voor het laatst bewaard. 😉 Alle aanpassingen die je maakt wil je alleen doen omdat jij het belangrijk vindt of omdat het overdracht heeft naar het echte leven.

Doe je het voor anderen vanuit een schuldgevoel of externe druk? Of kun je concreet niet meer met je lichaam wanneer je slanker bent? Dan is de kans groot dat je afhaakt, omdat je niet de juiste brandstof gebruikt om af te vallen.

Ga daarom goed voor jezelf na wat het voor je oplevert. Word je lichaam er gezonder en fitter door? Is het ter ondersteuning van een sportactiviteit?

In mijn artikel ‘gedragsverandering‘ vertel ik meer over motivatie en haalbare doelen stellen.

Belangrijk om te onthouden:

Je kunt succes behalen met diëten wanneer je een goed balans houdt tussen je lichaam voldoende voedingstoffen geven, door kleine aanpassingen in je voeding te maken, jezelf onvoorwaardelijk toestemming te geven om te eten, je maag goed te vullen en om met diëten bezig te zijn, omdat het echt iets toevoegt in je leven.

Samenvatting

De meeste mensen die bezig zijn met afvallen gebruiken hiervoor het woord diëten. We zien dat de meeste diëten tijdelijk werken. Hoe meer je je verdiept en hoe strenger je het probeert na te leven, hoe groter de kans dat het mislukt.

Dieten mislukken uiteindelijk doordat je lichaam terugvecht tegen gewichtsverlies, door mentale effecten zoals het verboden vrucht effect, dieetregels en schuldgevoelens en heeft jouw omgeving veel invloed in het wel of niet kunnen volhouden van een dieet.

Je kunt succes behalen met diëten wanneer je een goed balans houdt tussen je lichaam voldoende voedingstoffen geven, door kleine aanpassingen in je voeding te maken, jezelf onvoorwaardelijk toestemming te geven om te eten, je maag goed te vullen en om met diëten bezig te zijn, omdat het echt iets toevoegt in je leven.

Vond je dit artikel leerzaam en waardevol? Deel het via de onderstaande knoppen met jouw netwerk. Heb je vragen, gedachtes of ervaringen die je wilt delen over diëten? Laat hieronder een reactie achter.

Heb je hulp nodig met duurzaam afvallen en gewicht stabiel blijven? Bekijk mijn online fitness coaching!

Veelgestelde vragen