Cheat day: wel of niet verstandig voor resultaat?

Een cheat day is een specifieke dag waarin je bewust niet bezig bent met diëten. Meestal is dit een vrijbrief om los te gaan op super smakelijke voedingsmiddelen.

Zo’n dag vindt over het algemeen 1 keer per week plaats of wordt ingezet wanneer het echt nodig is.

Redenen waarom een cheat day wordt ingelast heeft te maken met het volhouden van een vetverliesfase, om het metabolisme te boosten en jezelf op te laden.

De vraag is wat ervan klopt en of een cheat day een geschikte tool is om in te zetten voor resultaat.

In dit artikel leer je hier meer over!

Het volhouden van een vetverliesfase

Cheat days ontstaan meestal vanuit onvrede met het huidige voedingspatroon.

Er zijn te veel restricties en daarom moet er ergens een moment zijn waarin je geen lijden ervaart. De cheat day.

Dit stelt je in staat om de dagen van restrictie (dieetsleur) vol te houden tot aan de cheat day.

Want als er geen cheat days zouden zijn, dan zou je het huidige voedingspatroon waarschijnlijk niet volhouden.

Is afvallen altijd een lijdensweg?

Het klopt dat een vetverliesfase restricties met zich meebrengt en uitdagend is. Je moet minder eten en sommige productgroepen laten voor wat het is.

Dit betekent echter niet dat het voedingspatroon gekoppeld moet zijn met een lijdensweg. Want het kan ook anders.

Ga daarom het volgende voor jezelf na. Wat zorgt voor de grootste restricties in mijn huidige voedingspatroon?

De oorzaken liggen meestal bij:

• Bepaalde voedingsmiddelen laten staan, omdat je denkt dat deze slecht voor je zijn.
• Heel ‘clean’ eten, omdat je denkt dat dit noodzakelijk is om af te vallen. Hiermee haal je weinig voldoening uit je voedingspatroon.
• Grote calorierestricties, waardoor je weinig keuzevrijheid over houdt.

Daarom is het belangrijk om in je huidige voedingspatroon (basis) na te gaan wat je nog steeds goed kan inpassen, zonder het gevoel te hebben dat je streng aan het diëten bent.

Zolang je een calorietekort hebt, val je af. Dit kan ook met minder restricties en meer voldoening.

Een groot voordeel is dat je uiteindelijk niet meer afhankelijk hoeft te zijn van een cheat day om vol te houden.

Een cheat day is een specifieke dag waarin je bewust niet bezig bent met diëten. Meestal is dit een vrijbrief om los te gaan op super smakelijke voedingsmiddelen. De behoefte naar een cheat day ontstaat meestal uit onvrede met het huidige voedingspatroon.

Wat zijn de voordelen van een cheat day?

Om een objectieve blik te werpen op een cheat day, is het belangrijk om zowel naar de voor- en nadelen te kijken van een cheat day.

Het helpt met volhouden

Het belangrijkste voordeel van een cheat day is dat het voor sommigen werkt om vol te houden. Dit stelt men in staat om langdurig vet te verliezen.

Variatie

Een cheat day biedt meer variatie aan je voedingspatroon. Dit verhoogt de plezierfactor van het voedingspatroon.

Een cheat day helpt sommige mensen om hun voedingspatroon beter vol te houden.

Wat zijn misvattingen omtrent een cheat day?

Een probleem is dat voordelen worden verward met misvattingen.

Verhoogt een cheat day je stofwisseling?

Wanneer je gewicht verliest, vertraagt je stofwisseling. Dit heeft te maken met dat je minder lichaamsgewicht hoeft mee te sjouwen en dat je lichaam zuiniger omgaat met zijn energie.

Je gaat onbewust minder bewegen en je bespaart meer energie wanneer je van A naar B loopt.

Dit is een geleidelijk proces. Uiteindelijk ontstaat er een nieuw balans. Dit houdt in dat je nog minder moet eten, om weer resultaat te boeken.

Een cheat day zorgt ervoor dat je metabolisme tijdelijk omhoog gaat:

• Je TEF neemt toe (meer voedsel verwerken is meer calorieën verbruiken)
• Doordat je zwaarder bent verbruik je meer calorieën met je activiteiten

Het heeft echter tijd nodig om je hormoonhuishouding van een katabole staat naar een anabole staat om te draaien. Dus je hormoonhuishouding kan niet zo snel herstellen.

Door ineens veel calorieën binnen te krijgen, vindt er in verhouding veel meer vetopslag plaats. Dit omdat je lichaam zich nog in die vertraagde toestand bevindt.

Je stofwisseling is dus iets hoger, maar in verhouding ben je wel gevoeliger voor vetopslag.

Die 1000kcal+ dat je overeet wordt dus voor een groot deel opgeslagen als lichaamsvet.

Wanneer je terug gaat naar het calorietekort, duurt het even om deze calorieën weer te verbranden. Wanneer je weer terug bent bij je lichaamsgewicht voor de cheat day, is je stofwisseling precies hetzelfde.

Hoewel een cheat day je stofwisseling verhoogt, gaat dit ook gepaard met vetopslag. In het slechtste geval vertraagt dit je progressie.

Verhoogt een cheat day je energieniveau?

Wanneer je jezelf flink beperkt doordeweeks, gaat een cheat day je waarschijnlijk meer energie geven. Dit omdat je het tekort compenseert.

Echter komt het ook voor dat door de grote hoeveelheden voedsel of bepaalde voedselkeuzes die je maakt, je energie afneemt.

Denk hierbij aan een postprandiale dip (ook wel een lunch-dip genoemd).

Het wisselt dus per persoon of een cheat day wel of geen energie geeft.

Hoewel een cheat day je stofwisseling verhoogt, gaat dit ook gepaard met vetopslag. In het slechtste geval vertraagt dit je progressie. Het verschilt per persoon of een cheat day jou een energieboost geeft.

Welke nadelen een cheat day met zich meebrengt

Nu we de voordelen en misvattingen hebben besproken, is het belangrijk om het over de nadelen te hebben van cheat days.

1. Het verandert je referentiekader

Als je 1 dag per week super smakelijke voedingsmiddelen eet (hyperpalatable), dan heeft dit invloed op je referentiekader.

De maaltijden die je doordeweeks eet zullen veel minder smakelijk zijn. Vooral als je bewust ‘clean’ eet.

De drang naar super smakelijke voedingsmiddelen neemt sterkt toe en verhoogt je dieet focus.(bron)

2. Het is heel makkelijk om je progressie teniet te doen

Al het harde werk die je in zo’n week hebt gestopt kun je teniet doen door de voedingsmiddelen die je op zo’n dag eet.

Ook al ben je bewust van wat je eet. Er zitten meestal veel verborgen calorieën in deze super smakelijke voedingsmiddelen.

3. Je verstoort je homeostase

Omdat je tijdens een cheat day in het algemeen veel hyper smakelijke voedingsmiddelen eet, wordt je homeostase verstoord.

Het gevolg is dat de verzadiging pas optreedt wanneer je boven je energieverbruik zit.

Je kunt niet op gevoel rond of iets boven je energiebehoefte eten.

4. Het verslechtert je relatie met voeding

Het wordt niet voor niets een cheat day genoemd. Cheaten wordt als iets negatief beschouwd.

Voedingsmiddelen die jij op je cheat day eet, ga je als slecht zien. Terwijl de voedingsmiddelen die je doordeweeks eet je als goed ziet.

Wanneer je te ver bent doorgeslagen met een cheat day ontstaat er een schuldgevoel. Het gevolg dat je de dag erop door gaat met ‘cheaten’ of dat je jezelf een nog grotere restrictie toedient.

Deze manier van diëten is voor velen niet duurzaam en kan resulteren in eetstoornissen.

De nadelen van een cheat day zijn dat het je referentiekader verandert, het makkelijk is om je progressie teniet te doen, je homeostase verstoort en je relatie kan verslechteren met je voeding.

Hoe komt het dat er toch mensen zijn die er succes mee behalen of een cheat day doen?

Personen die cheat days geïntegreerd in hun leven hebben en succesvol kunnen afvallen zijn in veel gevallen uitzonderingen.

Ze hebben over het algemeen veel (intrinsieke) motivatie, meer controle tijdens hun cheat day en reageert hun lichaam goed op de cheat day.

Aan de ene kant weten mensen niet beter en geloven ze oprecht dat een cheat day veel positieve effecten met zich meebrengt.

Als het voor jou werkt met volhouden en je er geen negatieve gevolgen van ondervindt, dan kun je het er prima inhouden.

Echter brengt een cheat day voor de meerderheid risico’s met zich mee om er een duurzame leefstijl aan over te houden.

Wat is een gematigde manier om aan een cheat day te doen?

Het helpt al om i.p.v. van een cheat day voor beperkte cheat meals te gaan. Nog beter is om de benaming cheat meal te veranderen naar free meal.

Dat het maaltijdmomenten zijn waarin je zonder schuldgevoel super smakelijke voedingsmiddelen eet.

Nu je toch bezig bent. Is het nodig om heel je maaltijd uit super smakelijke voedingsmiddelen te laten bestaan?

Je kunt bijvoorbeeld gebakken aardappelen nemen i.p.v. friet en een lekkere salade toevoegen om je maag te vullen.

Door er meer balans in te brengen, bewaak je je referentiekader, homeostase, wordt het moeilijker om te overeten en verlaag je de kans op een schuldgevoel.

Je verduurzaamt je voedingspatroon en je zult ook nog betere resultaten behalen, omdat je calorietekort niet teniet wordt gedaan. 🙂

In mijn artikel over eetgewoonten veranderen leer je meer over hoe je je eetgedrag effectief kan veranderen.

Veelgestelde vragen