Emotie eten: waar komt het vandaan? En hoe stop je er mee?

Emotie eten is voor velen een probleem. Het bemoeilijk het om aan je doelen te werken en heeft veel invloed op je zelfvertrouwen.

Je leven wordt beheerst. Het kan zo niet meer verder. Je wilt hier graag verandering in brengen.

Waar komt emotie eten vandaan en hoe stop je er mee? In dit artikel lees je er meer over!

Waar komt emotie eten vandaan?

Emotie eten is een breed begrip. Meestal wordt emotie eten geassocieerd met eten vanuit negatieve emoties, zoals verdriet en boos zijn.

Echter gaat emotie eten veel verder dan eten vanuit negatieve emoties. Dit heeft o.a. te maken met:

• de betekenis die je geeft aan voeding
• je huidige eetgewoonten
• de sociale omgeving
• je relatie met voeding
• je lichaamsbeeld

Het zijn allemaal zaken die invloed hebben op onze emoties en waardoor we gevoeliger worden voor emotie eten.

De betekenis die je geeft aan voeding

Om meteen te beginnen met bekende voorbeelden. Gezelligheid heeft verband met meer eten.

Een feestje vieren zonder taart en hapjes erbij of naar de kroeg gaan zonder alcohol te drinken, kun je je waarschijnlijk moeilijk voorstellen.

Dit heeft allemaal te maken met de betekenis die we aan voeding geven.

Wanneer een maaltijd vanuit liefde is gemaakt of er voedingsmiddelen zijn die jou meer energie geven, dan eet je hier meer van.

We eten dus niet per se alleen vanuit negatieve emoties, maar ook vanuit positieve emoties, zoals blijdschap en gezelligheid. Dit is in de basis dus ook emotie eten. 😉

Je huidige eetgewoonten

Naast positieve emoties zijn er ook andere emoties zoals verveling die het emotie eten stimuleren.

Stress is geen emotie, maar het wordt wel veroorzaakt vanuit een bepaalde emotie.

Verhoogde stress zorgt er niet per se voor dat je meer gaat eten. Bij sommige mensen wordt de honger juist onderdrukt. Dit zie je veel terug bij acute stress situaties.

Is de stress chronisch dan heeft dit negatieve invloed op je werkruimte (cognitieve bandbreedte). Dit houdt in dat je lichaam sneller voor de makkelijkste route kiest. Denk hierbij aan een terugval naar oude eetgewoonten.

De sociale omgeving

De sociale omgeving heeft enorm veel invloed op ons eetgedrag en of we wel of niet emotie eten.

Denk hierbij aan:

• de geur van eten
• eten dat in het zicht is of binnen handbereik (verleidingen)
• anderen zien eten of snacken

Dit zijn dan vooral impulsen, maar wist je ook dat ons eetgedrag wordt beïnvloed door wat men denkt wat anderen doen? Hier komt meer emotie bij kijken.

• Wanneer iedereen een toetje bestelt, dan ervaar je de druk om ook een toetje te bestellen.
• Studenten die tijdens een onderzoek te horen kregen dat ze te weinig fruit aten, gingen de weken daarop meer fruit eten. Dit was niet het geval voor de groep waar aan werd verteld dat ze voldoende fruit aten. Het grappige was dat beide groepen even veel fruit aten.(bron)

Sociale normen hebben invloed op onze emoties. Of je wel of niet gaat emotie eten hangt dus af in welke sociale omgeving je bevindt en wat daar de normen zijn.

Je relatie met voeding

Je relatie met voeding heeft ook verband met emotie eten. Hoe strenger de regels en hoe meer je bezig bent met diëten, hoe sterker je dieetmindset.

Je hebt een dieetmindset wanneer je:

• onderscheid maakt tussen ‘gezonde’ en ‘ongezonde’ voedingsmiddelen
• ‘dikmakende’ voedingsmiddelen uitsluit
• dagelijks je calorieën bijhoudt
• regelmatig bezig bent met calorieën compenseren
• grote calorierestricties hanteert
• heel erg bent gefocust op je dieet

Dit heeft invloed op je eetgedrag. Het verhoogt het risico op een verstoorde relatie met je voeding en heeft invloed op een negatief lichaamsbeeld. Logischerwijs heeft dit dan weer verband met emotie eten.

Je lichaamsbeeld

Je lichaamsbeeld is waarschijnlijk een van de belangrijkste oorzaken om te gaan emotie eten. Hoe negatiever het lichaamsbeeld, hoe groter de kans.

Sinds de jaren 60 is de nadruk steeds meer gaan liggen op slank zijn. De barbiepoppen zijn slanker geworden en worden mensen met overgewicht en vooral met obesitas steeds meer gestigmatiseerd.

Mensen met obesitas worden als dom, zwak, lui en onaantrekkelijk gezien, terwijl mensen die slank zijn worden geassocieerd met geestelijk en lichamelijk stabiel en gezond zijn.(bron)

Vooral kinderen met overgewicht die vanaf hun 6de levensjaar worden gestigmatiseerde nemen dit heel hun leven mee.

We weten ondertussen dat stigmatisering niet de oplossing is. Onderwerpen aan schuld, schaamte of zelfs een straf is niet de juiste motivatie om te veranderen. Zelfs als de intentie goed is bedoeld.(bron)

De opkomst van social media met nadruk op het perfecte plaatje heeft dus veel problemen met zich meegebracht. We moeten nu voldoen aan het perfecte plaatje, terwijl dat perfecte plaatje alleen is bestemd voor de uitzonderingen.

De lat te hoog leggen of aan het perfecte plaatje willen voldoen, heeft negatieve invloed op je lichaamsbeeld. Het gevolg is dat je gevoeliger wordt voor emotie eten.

Belangrijk om te onthouden

De betekenis die je geeft aan voeding, je huidige eetgewoonten, de sociale omgeving, je relatie met voeding en je lichaamsbeeld hebben enorm veel invloed op het wel of niet emotie eten.

Hoe stop je met emotie eten?

Nu je weet wat allemaal invloed heeft op emotie eten, is het belangrijk om naar oplossingen te kijken.

Verander de betekenis van voeding

Dit is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan, omdat je heel je leven een bepaalde betekenis hebt gegeven aan voeding.

Een stuk taart eten doe je vanuit gezelligheid of om iets te vieren. Maar je kunt bijvoorbeeld met jezelf afspreken – wanneer er vaker iets gevierd wordt – dat dit niet voor elke gelegenheid hoeft.

Je zou ook bewust een verleiding op tafel kunnen zetten en hier voor een aantal minuten naar staren.

• Wat is de vorm?
• Wat zijn de kleuren?
• Waar lijkt het op?
• Hoe komt het dat je je aangetrokken voelt?

Daarna plaats je de verleiding weer terug. Dit is dan meteen een wilskracht oefening.

Doorbreek je eetgewoonten

Om je eetgewoonten te doorbreken, is het in eerste instantie belangrijk om de huidige situatie in kaart te brengen.

• Trigger: je verveelt je
• Gewoonte: je pakt een zak chips

Om deze gewoonte te doorbereken heb je een disruptie nodig. Een disruptie houdt in dat jij bewust wordt van je handeling (eetgewoonte).

Je kunt dit bijvoorbeeld doen door de zak chips te verplaatsen naar een andere plek. Wanneer je je verveelt en je bent op zoek naar de zak chips, ontstaat er een disruptie.

Hier wil je een nieuwe gewoonte aan koppelen, zoals bijvoorbeeld een glas water pakken. Of je koppelt dit met een activiteit dat je leuk of interessant vindt. Wat je bijvoorbeeld vroeger vaak deed, maar nu niet meer doet.

Het beste is dus uiteindelijk ook om aan de trigger te werken, zodat het moeilijker wordt om een nieuwe gewoonte te ontwikkelen.

Dit is een strategie om het emotie eten tegen te gaan.

Vraag steun aan je sociale omgeving

Er is een wereld van verschil tussen jezelf bevinden in een sociale omgeving waarin je steun krijgt of een sociale omgeving waarin het jou continue moeilijk wordt gemaakt met de sociale normen en verleidingen.

Jezelf omringen met mensen die je steunen is 1 van de belangrijkste succesfactoren om het emotie eten te minderen.

Het is belangrijk dat de steun niet vanuit eigenbelang komt, omdat dit namelijk kan demotiveren. Het gaat erom dat ze het belangrijk vinden voor jou. Dat ze je het gunnen!

Als het hele gezin bijvoorbeeld mee doet, dan is dit een enorme bekrachtiger. Indien dit niet mogelijk is, is het belangrijk om de steun bespreekbaar te maken.

• Wat heb je nodig?
• Wat zijn de moeilijkste situaties?

Op deze manier kun je het emotie eten minderen.

Stop met diëten

Er is ondertussen veel bewijs dat regelmatig diëten samengaat met gewichtstoename en verminderde eigenwaarde.(bron)(bron)

Om deze loep te doorbreken, is het belangrijk om te stoppen met diëten. Het gaat hierbij vooral om diëten vanuit ontevredenheid over het lichaam.

Door met een andere insteek te gaan diëten, kan dit een wereld van verschil zijn. Mensen die afvallen vanuit gezondheidsredenen, ervaren meer autonomie, hebben meer zelfcompassie en schieten niet snel terug in gewicht. Het gaat hierbij om duurzame motivatie.

Wanneer je bezig bent diëten om er mooier uit te zien, dan heeft dit verband met tijdelijke motivatie. Dit omdat schaamte en gebrek aan zelfcompassie vaak terugkomt. Het risico op terug omhoog schieten in gewicht en zwaarder worden is dus ook vele malen groter.

Door jezelf geen onnodige restricties toe te dienen en de focus te leggen op je lichaam voeden, heeft dit verbrand met verbetering van de eigenwaarde.(bron)

In mijn artikel ‘intuïtief eten wat is het en wat levert het op?‘ lees je hier meer over.

Het werken aan duurzame motivatie en je lichaam voeden, verlaagt de kans om te gaan emotie eten.

Werk aan je lichaamsbeeld

Het laatste onderdeel dat wordt behandeld is een negatief lichaamsbeeld.

Wanneer je een negatief lichaamsbeeld hebt, ligt de focus op jezelf. Dit noemen we ook wel zelffocus.

Dieten vanuit ontevredenheid over het lichaam verhoogt de zelffocus. Je bent meer met jezelf bezig en je belandt hierdoor in een soort van tunnelvisie.

Meestal wordt afvallen geassocieerd met zekerder of gelukkiger worden. De realiteit is dat dit niet het geval is. Vooral als het om motivatie vanuit schuld of schaamte gaat.

Het lichaamsbeeld verbetert niet tot nauwelijks, waardoor de zelffocus hoog blijft.

De oplossing? Werken aan je psychologische basisbehoeften autonomie, binding en competentie. 🙂

• Autonomie: het hebben van keuzevrijheid. Hoe minder beperkingen jij ervaart, hoe meer autonomie je hebt!
• Binding: met mensen omgaan die jou steunen en geluk gunnen.
• Competentie: bezig zijn met waarin jij goed in bent. Dit verhoogt je zelfzekerheid. Durf te praten over je onzekerheden.

Door te werken aan je psychologische basisbehoeften, heeft dit verbrand met een beter lichaamsbeeld.

De zelffocus neemt af, omdat je niet constant bezig bent met je onzekerheid. De focus wordt verlegd naar wat jij kan met jouw lichaam. Je bent bezig met leven!

Dit gaat natuurlijk niet zonder slag of stoot. Het is okay als je je soms wat onzekerder voelt of als iets niet lukt. Hoe meer zelfcompassie je hebt, hoe beter je lichaamsbeeld! (bron)

Belangrijk om te onthouden

Om te stoppen met emotie eten is het belangrijk dat je werkt aan de betekenis van voeding, je huidige eetgewoonten doorbreekt, steun vraagt aan je sociale omgeving, stopt met diëten en werkt aan je lichaamsbeeld.

Samenvatting emotie eten

De betekenis die je geeft aan voeding, je huidige eetgewoonten, de sociale omgeving, je relatie met voeding en je lichaamsbeeld hebben enorm veel invloed op het wel of niet emotie eten.

Om te stoppen met emotie eten is het belangrijk dat je werkt aan de betekenis van voeding, je huidige eetgewoonten doorbreekt, steun vraagt aan je sociale omgeving, stopt met diëten en werkt aan je lichaamsbeeld.

Vond je dit artikel leerzaam en waardevol? Deel het via de onderstaande knoppen met jouw netwerk. Heb je vragen, gedachtes of ervaringen die je wilt delen over emotie eten? Laat hieronder een reactie achter. 🙂

Veelgestelde vragen